Tek Pazar Programı AB Tek Pazarı’nın COVID-19 salgını sonrasında toparlanması ve potansiyeline ulaşmasının sağlanması amacıyla geliştirilmiştir ve 2021-2027 dönemi için toplam 4,2 milyar avro bütçeye sahiptir. Program pek çok alt bileşenden oluşmaktadır. Bunları:

• Gıda güvenliği
• Tüketicinin korunması
• KOBİ’lere destek
• Daha etkili bir Tek Pazar
• Yüksek kalitede Avrupa istatistikleri
• Etkili Avrupa Standartları olarak sıralamak mümkündür.

Türkiye programın daha önce COSME adı altında ayrı bir program olarak yürütülen KOBİ’lere destek kısmına katılım sağlamaktadır.

Türkiye’nin 2021-2027 Tek Pazar Programı’na katılım anlaşması 31 Mart 2023 tarihinde imzalanmıştır. Türkiye’de programın koordinasyonu Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) tarafından yürütülmektedir. Programa merkezi, yerel ve bölgesel idareler, ticaret odaları ve işletmeler başvuru yapabilmektedir.

Web Adresi: https://commission.europa.eu/funding-tenders/find-funding/eu-funding-programmes/single-market-programme_en

Dijital Avrupa Programı (DAP) Avrupa genelinde stratejik dijital kapasite oluşturulmasını ve dijital teknolojilerin yaygınlaştırılmasını amaçlamaktadır. 2021-2027 döneminde uygulanacak olan programın toplam bütçesi 7,5 milyar avrodur.

Program kapsamında beş özel hedef belirlenmiştir:

Özel Hedef 1: Yüksek Başarımlı Hesaplama (High Performance Computing)

Özel Hedef 2: Yapay Zekâ (Artificial Intelligence)

Özel Hedef 3: Siber Güvenlik ve Güven (Cybersecurity and Trust)

Özel Hedef 4: İleri Dijital Beceriler (Advanced Digital Skills)

Özel Hedef 5: Dijital Kapasitelerin Oluşturulması, En İyi Kullanımı ve Birlikte Çalışabilirlik (Deployment, Best Use of Digital Capacity and Interoperability)

Türkiye, AB Dijital Avrupa Programını 7 Eylül 2023 tarihinde imzalamıştır. Programın ulusal eş koordinasyonu ülkemizde Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülmektedir.

Detaylı Bilgi için Web Adresi: https://ipa.gov.tr/dijital-avrupa/

Gümrükler Programı (Customs Programme), gümrük birliğinin işlerliğinin devam ettirilmesi, AB ülkeleri ve aday ülkelerdeki gümrük işlemlerinin modernize edilerek standart hâle getirilmesi, bu standartlar çerçevesinde en iyi uygulamaların geliştirilmesi ve gümrük idareleri arasındaki iş birliğinin artırılması amacıyla oluşturulmuştur. Bu doğrultuda, dolandırıcılıkla mücadele ve fikri mülkiyet haklarının korunmasına ilişkin gümrük idarelerinin kapasitelerinin artırılması ve Avrupa işletmelerinin rekabet edebilirliğinin güçlendirilmesi hedeflenmektedir. Gümrükler Programına Katılım Anlaşması 15 Kasım 2022 tarihinde imzalanmıştır. Daha önceki yıllarda uygulanmakta olan Gümrükler 2002, Gümrükler 2007 ve Gümrükler 2013 programlarının devamı niteliğindedir. 2021-2027 dönemi için Program bütçesi 843 milyon avrodur. Program, Türkiye’de Ticaret Bakanlığı tarafından uygulanmaktadır.

Detaylı Bilgi için Web Adresi:  https://ipa.gov.tr/gumrukler/

Vergiler Programı, AB iç pazarında vergilendirme sistemlerinin etkinliğinin geliştirilmesi ve bu alanda iş birliğinin desteklenmesi amacıyla oluşturulmuştur. Birlik bu kapsamda, idari iş birliği ve bilgi alışverişini güçlendirerek vergi kaçırmanın önlenmesini, agresif vergi planlaması (aggressive tax planning) ile mücadele edilmesini, Birlik müktesebatının üye devletlerde uygulanmasının güçlendirilmesini ve aday ülkelerin katılım sürecinde vergilendirme alanındaki Birlik müktesebatı ile uyum sağlamasını hedeflemektedir. Vergiler Programı’nın, 2021-2027 dönemi için toplam bütçesi 269 milyon avrodur.

Sivil Koruma Mekanizması, 2001 yılında Avrupa çapında ulusal sivil koruma kurumları arasında iş birliğini geliştirmek üzere kurulmuştur. Hâlihazırda 27 AB üyesi ülkenin yanı sıra İzlanda, Karadağ, Norveç, Sırbistan, Kuzey Makedonya ve Türkiye katılım göstermektedir. 2014-2020 dönemi için toplam bütçesi 368,5 milyon avro iken 2021-2027 döneminde 3 milyar avroluk önemli bir artış yapılmıştır.

Mekanizma öncelikle insan hayatı olmak üzere, sit alanları, kültürel miras gibi çevre ve mülkiyetin de terörizm, teknolojik, radyolojik ve çevresel felaketler, deniz kirliliği, akut sağlık acil durumları gibi tüm felaketlerde hazırlıklı ve müdahale edebilir durumda olunmasını amaçlamaktadır.

Türkiye “Afet öncesi, sırası ve sonrasında Avrupa çapında dayanışmayı ve iş birliğini öngören Avrupa Birliği (AB) Sivil Koruma Mekanizmasına Katılıma İlişkin Anlaşma”yı 6 Mayıs 2015 tarihinde imzalanmıştır. Anlaşma 22 Mart 2016 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak 4 Nisan 2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Türkiye, AB Program ve Ajansları Kurulu’nun 27 Ekim 2020 tarihli kararıyla AB Sivil Koruma Mekanizması Programına katılmaya devam etmektedir. Sivil Koruma Mekanizması’nın ülkemizdeki resmî temas noktası Afet ve Acil Durum Yönetimi (AFAD) Başkanlığıdır.

Detaylı Bilgi için Web Adresi: https://ipa.gov.tr/sivil-koruma-mekanizmasi/

Kreatif Avrupa Programı kültürel faaliyetlerde ve yaratıcılıkta rekabet edebilirliğin geliştirilmesini hedeflemektedir. Program, 2021-2027 döneminde de devam edecek olup 1,6 milyar avro tutarında bir kaynak ayrılmıştır. Türkiye, 27 Ekim 2020 tarihinde, ulusal koordinatörü Kültür ve Turizm Bakanlığı olan Kreatif Avrupa Programı’na katılım kararı almıştır. Programa resmi katılım sürecinde müzakereler devam etmektedir. Kreatif Avrupa Programı’na 2023 yılı itibarıyla katılım sağlanması beklenmektedir.

Detaylı Bilgi için Web Adresi: https://ipa.gov.tr/yaratici-avrupa/

AB Uzay Programı, mevcut uzay çalışmalarını tek çatı altında toplamayı amaçlamaktadır. 2021-2027 döneminde program, 14,88 milyar avro bütçeye sahiptir. Programa katılıma ilişkin bilgilendirme yapılmıştır ancak, Komisyonla müzakere toplantıları henüz başlamamıştır.

LIFE Programıyla çevre ve iklim konularındaki projeler desteklenmektedir. 2021-2027 döneminde programın bütçesi 5,4 milyar avro olarak belirlenmiştir. Türkiye tarafından programa katılım niyet mektubu iletilmiş, Komisyonla müzakere toplantıları henüz başlamamıştır.

LIFE Programına ilişkin ayrıntılı bilgiye buradan ulaşılabilir.

Sığınma ve Göç Fonu göçmenlerin uyumu ve düzensiz sığınmacıların iadesi hususlarındaki politika ve uygulamalarının desteklenmesini amaçlamaktadır. 2021-2027 döneminde Sığınma ve Göç Fonu’nun bütçesi 9,8 milyar avrodur. Türkiye açısından programa ilişkin ilgili kurumlarla çalışma grubu değerlendirme çalışmaları devam etmektedir.

Entegre Sınır Yönetimi Fonu çerçevesinde, AB’nin göç politikası, sınır yönetiminin kuvvetlendirilmesi ve yasal seyahatin kolaylaştırılması amacıyla ortak vize politikasının desteklenmesi amaçlanmaktadır. 2021-2027 döneminde, Entegre Sınır Yönetimi Fonu bütçesi 6,8 milyar avro olmuştur. Türkiye için, programa ilişkin ilgili kurumlarla çalışma grubu değerlendirme çalışmaları devam etmektedir.